Szkoła Podstawowa nr 2
im. św. Królowej Jadwigi
w Choczni

Warunki życia współczesnej rodziny sprawiają, że coraz mniej czasu rodzice i dzieci spędzają razem przy wspólnej zabawie. Dorośli zaabsorbowani pracą zawodową i obowiązkami domowymi często wykorzystują telewizję i komputer jako sposób na zajęcie dzieci. Odpowiednio dobrane programy mogą być niewątpliwie cennym źródłem wiedzy o świecie. Wymaga to jednak aktywnego udziału dorosłego jako selekcjonera i komentatora przekazywanych treści. Dzieci często oglądają telewizję kilka godzin dziennie a komputerowe gry i bajki dostarczają wzorów przemocy. Wydaje się, że w wielu rodzinach telewizor i komputer zastąpił jeden z najbardziej cennych sposobów spędzania czasu, jakim jest czytanie dzieciom książek. Książka dostarcza wiedzy o świecie, systematyzuje
i uczy myślenia. Prowadzi do pojawiania się twórczego stosunku do otoczenia. Rodzice powinni zachęcać do czynnego oglądania (słuchania, nazywania), opowiadania. W miarę dorastania
w dziecku kształtują się coraz bardziej złożone formy poznania (myślenie przyczynowo-skutkowe, krytycyzm, twórcza wyobraźnia). Przede wszystkim książka powinna być dla dziecka ciekawa, zrozumiała, zgodna z jego zainteresowaniami. Szata graficzna powinna przyciągać wzrok i uwagę. Książki dla dzieci najmłodszych powinny mieć twarde okładki, nie muszą mieć dużo tekstu, mogą być przeznaczone do rozpoznawania przedmiotów, nazywania ich i opowiadania o czynnościach
z nimi związanych. Treść powinna być bliska codziennemu doświadczeniu dziecka. Następnie mogą się pojawiać proste, krótkie opowiastki, historyjki stanowiące całość. Kolejnym stopniem wtajemniczenia mogą być książki, w których dziecko jest aktywnym twórcą dalszej części historyjki. Innym typem lektury, ważnym przede wszystkim dla rozwoju systemu wartości i kształtowania pojęć moralnych, jest tajemniczy świat baśni. Dzięki niemu dziecko odkrywa pojęcie dobra i zła, winy
i kary. Poprzez identyfikację z baśniowym bohaterem może zaspokajać własne potrzeby, doznawać różnych uczuć. Baśnie rozwijają wyobraźnię, umiejętności opowiadania i twórczość plastyczną. Oprócz tradycyjnie znanych baśni Andersena czy braci Grimm zachęcam do czytania polskich baśni ludowych. Inne formy książkowe, z jakimi obcuje dziecko, to powieść dla dzieci, komiks a także książki przyrodnicze, historyczne, encyklopedie. Należy pamiętać także o czasopismach dla dzieci, których urozmaicona treść i forma zawiera dodatkowo gry i zabawy umysłowe, takie jak: rebusy, zagadki, krzyżówki itp.

Oto kilka rad praktycznych:

1. Od najmłodszych lat dziecka twórzmy dobrą atmosferę dla wspólnego czytania. Nawet, jeśli nasze dziecko opanowało już umiejętność czytania, nie pozostawiajmy go samotnie
   z książką, gdy zgłasza potrzebę przeczytania mu czegoś.

2. Oprócz czytania w dowolnym momencie dnia warto mieć stały czas przeznaczony na ten cel – np. przed snem.

3. Pozwólmy dziecku wielokrotnie wracać do tej samej książki. Zdobywa ono w ten sposób doświadczenie powtarzalności zdarzenia. Ćwiczy pamięć.

4. Wyjaśniajmy znaczenie trudniejszych terminów.

5. Podtrzymujmy zapoczątkowany przez dziecko dialog na temat tego, o czym czytamy.

6. Jeśli dziecko przerywa nam czytanie, by porozmawiać na temat związany z lektura, rozwijajmy temat rozmowy spokojnie i w miarę potrzeby powróćmy do czytania.

7. Jeżeli dziecko przerywa nasze czytanie i zajmuje się czymś innym, ustalmy z nim czy rzeczywiście chce słuchać.

Rodzice mogą odkryć, jak wiele radości sprawia wspólnie czytana bajka, czas spędzony razem, a nie obok siebie. Maluch siedzący na kolanach mamy czy taty czuje się kochany, potrzebny i ważny. Po prostu – szczęśliwy. Jeśli dziecko nie zetknie się z książką, nigdy nie będzie jej potrzebowało, nie będzie po nią sięgało. To dorośli muszą rozbudzić w dziecku potrzebę sięgania po książkę
i umiejętnie ją pielęgnować. Trafne są tu słowa Sławomira Mrożka: "Nikt nie rodzi się z potrzebą czytania, potrzebę tę się nabywa…”

Reasumując głośne czytanie bajek dziecku:

• Zapewnia emocjonalny rozwój dziecka

• Uczy wartości moralnych

• Poszerza wiedzę ogólną, rozbudza zainteresowania

• Buduje mocną więź między dorosłym i dzieckiem

• Rozwija wrażliwość i empatię

• Uczy myślenia, poprawia koncentrację

• Zapobiega uzależnieniu od telewizji i komputera

• Kształtuje na całe życie nawyk czytania i zdobywania wiedzy